[Câu chuyện] Khi các hình phạt không còn hiệu quả với con gái mắc ADHD, tôi đã thay đổi cách dạy con như sau

Ví dụ:
Khi con quên đồng phục thể dục ở nhà, tôi để mặc con nhận điểm trừ thay vì mang đồng phục đến trường. Khi con quên làm dự án ở lớp, tôi bắt con dùng tạm những vật dụng ít ỏi có sẵn ở nhà. Tôi nhất quyết không chạy ra cửa hàng giữa đêm để mua đồ.

Tôi hy vọng theo thời gian con sẽ học được cách không quên đồ nữa. Hoặc ít nhất là con sẽ “tự lớn lên” và dần biết cách tổ chức hơn. Nhưng thực tế, con ngày càng căng thẳng hơn khi liên tục trễ hạn, làm mất giấy tờ và quên mang theo dụng cụ thể thao. Con cứ thất bại hết lần này đến lần khác, mất tự tin và cảm thấy bất lực. Tôi thấy rất đau lòng.

Khi con gái được chẩn đoán mắc ADHD ở cấp 2, tôi biết mình cần thay đổi cách dạy con.

Tôi nhận ra rằng những “hình phạt” kia không hiệu quả. Tôi đang làm hại con nhiều hơn là giúp đỡ. Và tôi bắt đầu chấp nhận rằng có một số điều con sẽ không thể tự nhiên mà vượt qua được. Tôi phải hỗ trợ con học những kỹ năng cần thiết để thành công ở trường.

Sự thay đổi lớn nhất tôi thực hiện sau chẩn đoán là liên quan đến việc học của con. Trước đây, tôi chỉ hỏi vu vơ kiểu “Con làm xong bài tập chưa?” Nhưng sau đó, tôi chủ động hơn nhiều. Tôi tra trên website của trường để xem bài tập con cần làm, và hỏi những câu hỏi cụ thể về các môn học. Tôi giúp con lập kế hoạch cho các bài kiểm tra từ vựng hàng tuần và những dự án dài hạn. Sau đó tôi theo dõi tiến độ của con.

Việc dạy con những kỹ năng cần thiết hiệu quả hơn nhiều so với việc trông chờ con tự học cách tổ chức mọi thứ. Con tôi thông minh, nhưng vẫn cần được dạy cách trở thành một học sinh đúng nghĩa.

Ví dụ:
Con thường xuyên quên sách ở tủ đồ. Thay vì để con về nhà trong tình trạng thiếu tài liệu học, tôi bắt đầu xuất hiện lúc đón con với một danh sách những thứ con cần mang về làm bài tập. Nếu thiếu thứ gì, con phải quay lại lấy.

Cách này khá tốn công với tôi, và con thì không thích phải chạy ngược vào trường. Nhưng nó hiệu quả. Chúng tôi chỉ phải làm vậy vài tuần cho đến khi con hình thành thói quen kiểm tra kỹ cặp sách trước khi rời trường. Tôi dạy con chạm tay vào từng cuốn sách cần thiết, thay vì cho rằng nó đã ở trong cặp.

Kỹ thuật đơn giản này lại cực kỳ hữu ích với con. Đến tận bây giờ, sau nhiều năm, con vẫn luôn mang đủ đồ để làm bài tập.

Năm ngoái, một gia sư tại trường của con nói với tôi rằng tất cả gia sư đều sử dụng ghi chú của con gái tôi để giúp các học sinh khác — đặc biệt là những bạn gặp khó khăn trong việc ghi bài hoặc nghỉ học. Họ bảo ghi chú của con rất gọn gàng, chi tiết và có hệ thống.

Tuy nhiên, gia sư đó cũng nói rằng tủ đồ của con lộn xộn đến mức họ không tin đó là tủ của cùng một người. Họ nghĩ rằng một học sinh ghi chép xuất sắc như vậy thì tủ chắc cũng ngăn nắp lắm. Nhưng không phải vậy. Con tôi bảo rằng tủ đồ “đủ gọn gàng để dùng”. Có vẻ như con vẫn có thể học tốt trong một môi trường hơi bừa bộn một chút. Và tôi cũng đã học cách chấp nhận điều đó.

Việc chủ động dạy con các kỹ năng để trở thành một học sinh thành công đã thay đổi cái nhìn của con với việc học. Nó cũng thay đổi cả cái nhìn của con với tôi. Tôi không còn là “mẹ ghê gớm” không hiểu những gì con đang trải qua, mà trở thành người cố vấn đáng tin cậy luôn sẵn sàng giúp con học cách làm chủ việc học.

Cả hai mẹ con tôi đều thích mối quan hệ mới này hơn nhiều. Và thật tuyệt vời khi được chứng kiến con gái tôi trưởng thành và tỏa sáng với những kỹ năng mà con đã học được trong vài năm qua.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "When consequences didn’t work for my daughter with ADHD, I did this instead  (understood.org)".