Làm thế nào để tránh việc bảo bọc con quá mức

Nhưng rất dễ để rơi vào cái bẫy bảo vệ con quá mức. Ban đầu điều này có thể khiến bạn cảm thấy yên tâm, nhưng nó không giúp trẻ thích nghi. Khi cha mẹ hoặc người chăm sóc quá bảo bọc, trẻ sẽ không có cơ hội phát triển những kỹ năng cần thiết để trưởng thành. Trẻ cũng sẽ bỏ lỡ cảm giác tự hào và độc lập khi tự mình nỗ lực và làm chủ điều gì đó mới mẻ.

Việc bảo vệ quá mức có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức. Bạn có thể cố gắng dự đoán và ngăn chặn mọi vấn đề trước khi chúng xảy ra. Một số cha mẹ hạ thấp kỳ vọng và làm tất cả mọi việc thay cho con. Khi trẻ có những hành vi khó kiểm soát, một số cha mẹ cảm thấy không thoải mái khi đặt ra giới hạn hoặc nguyên tắc nghiêm khắc. Làm những điều này đôi lúc không đồng nghĩa với việc bạn quá bảo bọc, nhưng nếu nó trở thành thói quen, thì đó có thể là dấu hiệu của hành vi bảo vệ quá mức.

5 cách để kiềm chế bản năng bảo bọc và giúp con phát triển

1. Đừng sợ những “lần đầu tiên”

Từ bước đi đầu tiên đến buổi khiêu vũ đầu tiên ở trường, con bạn sẽ có nhiều trải nghiệm mới. Nhưng việc con bạn học và tư duy khác biệt không có nghĩa là bạn – hay chính con – phải sợ hãi trước những cơ hội đầu tiên đầy mới mẻ và thú vị này. Một số cột mốc có thể khó khăn hơn, nhưng hoàn toàn xứng đáng để trải nghiệm.

Hãy cố gắng đừng để những lo lắng của bạn làm tăng thêm nỗi sợ trong con. Hãy lập kế hoạch để xử lý sự lo lắng mà không kìm hãm con lại. Ví dụ, nếu bạn thấy lo lắng về ngày đầu tiên con đi xe buýt đến trường, đừng vội đề nghị chở con đi.

Thay vào đó, hãy xem con có thực sự lo lắng không. Thử tìm một người bạn đồng hành mà con quen biết cũng đi xe buýt. Nếu con rất lo, bạn có thể đề nghị lái xe theo sau chiếc xe buýt trong ngày đầu.

2. Thừa nhận sự lo lắng của cả hai

Khi con bạn đi cắm trại qua đêm hoặc có buổi chơi với bạn mà không có bạn đi cùng, cả bạn và con đều có thể thấy lo lắng. Bạn có thể muốn làm dịu sự lo lắng đó, hoặc cảm thấy quá tải và muốn giữ con ở nhà cho an toàn.

Thay vào đó, hãy thử trò chuyện cùng nhau về những điều lo lắng. Điều này giúp trẻ hiểu rằng cảm thấy lo là bình thường – nhưng không nên để nó ngăn cản việc trải nghiệm điều mới.

Tiếp theo, hãy cùng nhau tìm giải pháp hoặc kế hoạch dự phòng. Khi trẻ học cách chủ động giải quyết lo lắng, chúng sẽ nhận ra mình hoàn toàn có năng lực và mạnh mẽ.

3. Thiết lập và duy trì kỳ vọng rõ ràng

Nếu con bạn dễ nổi giận hoặc ăn vạ, bạn có thể nghĩ rằng việc bỏ qua hành vi đó dễ dàng hơn là thiết lập quy tắc ứng xử phù hợp.

Việc đặt ra kỳ vọng rõ ràng trong các tình huống hàng ngày sẽ giúp trẻ chịu trách nhiệm cho hành vi của mình. Nó cũng cho thấy rằng bạn tin tưởng con có thể hành xử đúng mực. Điều này tạo tiền đề cho các quy tắc và giới hạn lớn hơn trong tương lai, như việc sử dụng điện thoại hoặc học lái xe.

Hãy bắt đầu bằng cách cùng con thiết lập một số nguyên tắc và giới hạn hợp lý. Hãy xem đó là một sự hợp tác: bạn giải thích điều bạn mong đợi ở con, và con cũng có thể hỏi bạn sẽ hỗ trợ ra sao. Hãy viết mọi điều thỏa thuận ra giấy để tránh hiểu lầm. Nếu bạn muốn thay đổi một hành vi cụ thể, hãy cân nhắc sử dụng hợp đồng hành vi.

4. Để con mắc sai lầm

Khi trẻ gặp khó khăn với bạn bè, trong học tập, hay ở công việc đầu tiên, cha mẹ thường có xu hướng can thiệp. Điều này đặc biệt đúng khi vấn đề dường như liên quan đến những khó khăn trong hành vi của con.

Nhưng trừ khi con đang gặp nguy hiểm hoặc sắp mắc một sai lầm nghiêm trọng, bạn hãy cân nhắc việc lùi lại. Cho trẻ không gian để phạm sai lầm không có nghĩa là bạn bỏ mặc – mà là bạn giúp trẻ học cách giải quyết vấn đề và phát triển kỹ năng tự nhận thức.

5. Buông bỏ cảm giác tội lỗi

Nhiều cha mẹ có con học tập và tư duy khác biệt thường mang theo cảm giác tội lỗi và xấu hổ. Những cảm xúc tiêu cực này có thể khiến cha mẹ làm nhiều việc hơn mức cần thiết cho con. Điều đó lại khiến trẻ cảm thấy mình khác biệt hoặc cần được bảo vệ quá mức khỏi mọi thứ khó khăn.

Buông bỏ cảm giác tội lỗi không chỉ giúp bạn thấy nhẹ nhõm hơn – mà còn giúp con bạn có cơ hội khám phá sức mạnh tiềm ẩn khi vượt qua thử thách.

Dạy trẻ cách tự lập có thể khó khăn hơn là làm giúp mọi việc. Nhưng điều đó hoàn toàn xứng đáng. Những đứa trẻ có cơ hội phát triển kỹ năng đối mặt với thử thách sẽ sẵn sàng đương đầu với những tình huống khó khăn một cách tự tin.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "How to avoid being overprotective of your child  (understood.org)".